Arnhem en omstreken

Egels broodmager door droge zomer, zo help je ze

15 oktober 2023, 09:00 • 4 minuten leestijd

Egels wegen soms geen 500 gram zoals het hoort, maar slechts 150 gram.

ARNHEM - De egel heeft het zwaar. De grootste insecteneter van ons land heeft te lijden onder de droge zomers van de afgelopen jaren. Torretjes, regenwormen, spinnen: alle insecten zaten ver onder de grond door de droogte en geen egel die erbij kon. Dat heeft grote gevolgen. Vooral de jonge egeltjes hebben onvoldoende kunnen eten en zijn mager en vatbaar voor ziektes.

Ze wegen soms geen 500 gram zoals het hoort, maar slechts 150 gram. Veel te weinig om de winter door te komen. Deskundigen zoals ecoloog Isebel Dijkgraaf uit Arnhem luiden nu de noodklok. Maar we kunnen de egels in onze omgeving helpen.

Tijdens sommige nachten kan je ze horen scharrelen in je tuin. Want de winter komt eraan en dus doen egels extra hun best om veel te eten. Maar het valt nog niet mee om je helemaal vol te eten.

Ecoloog Isebel Dijkgraaf uit Arnhem en BuitenGewoon-verslaggever Marc Loeven gingen op pad in Arnhem. Gewoon in een wijk met tuinen en hier en daar wat groen. Want daar leven veel egels en die kunnen we helpen, bijvoorbeeld met een egelhuisje.

Luister hier hoe ze samen een egelhuisje bouwen:

Foto: Silvavir

Om aan voedsel te komen legt een egel soms wel anderhalve kilometer per nacht af. Hij loopt tuin in, tuin uit om zoveel mogelijk lekkers tegen te komen. Natuurlijk zijn dat wormen, maar ook veel spinnen, torretjes en slakken. Soms wel veertig per nacht. De egel is dus een goede insectenverdelger.

Ieder hoekje in een tuin die een beetje rommelig is, is geschikt voor de egel. Een composthoop, een stapel bladeren: de egel is er blij mee. Dit weten we door onderzoek waar ook ecologe Isebel Dijkgraaf aan heeft meegeholpen. Ze hebben zelfs egels gezenderd om hun nachtelijke gangen te volgen. Hoe meer voedsel de egel dichtbij kan vinden, des te minder drukke wegen er moeten worden overgestoken. Want auto's zijn naast honden de grootste vijanden van de egel.

Ecoloog Isebel Dijkgraaf legt uit hoe het kan dat er zoveel egels worden doodgereden:

Foto: Silvavir

Door de afgelopen droge zomers zijn er veel egels ondervoed. En die slechte conditie maakt ze ook vatbaar voor teken en ziektes, zoals een nog onbekende bacteriële infectie waarvan de herkomst nog niet vaststaat. Een veilig huisje bouwen voor de egel kan ze dus flink helpen. In de woonwijk in Arnhem is het huisje gelukkig al klaar.

Luister hoe ze een geschikte plek vinden voor het egelhuisje:

Foto: Kim de Been

Als je een zieke egel aantreft, moet je hulp inschakelen. Maar hoe herken je een zieke egel? Volgens wildopvang Avolare in Doorwerth zijn er duidelijke kenmerken als ze ziek zijn:

als je een egel overdag ziet rondlopen. Dit is niet altijd een teken dat er iets mis is, maar vaak is dit wel het geval. Een egel is namelijk een nachtdier.
als de egel gewond is, hij heeft bijvoorbeeld een open wond of een gebroken poot.
als de egel zich niet oprolt, ook niet bij aanraking.
als hij zijn ogen dicht heeft en de stekels plat op het lichaam liggen.
als hij heen en weer schommelt tijdens het lopen of in rondjes loopt.
als hij hoest, heeft een rochelend ademgeluid, vieze ogen of een vies achterwerk.
als hij verstrikt zit in afval, een fruitnet of een afrastering of als hij in het water ligt.
als hij vliegeneitjes of maden op het lichaam heeft. Deze lijken op kleine rijstkorrels of wormpjes.

Babyegels die zonder moeder worden gezien, hebben altijd hulp nodig. Ze zijn te herkennen aan lichtgekleurde stekels en ze hebben vaak de ogen nog dicht. Iets oudere egels zien er al volwassener uit, maar kunnen zich nog niet altijd zelfstandig redden. Vaak fluiten ze hard wanneer ze hun moeder kwijt zijn.

Wil je ook een egel bij je in de buurt helpen? Zet wat kattenbrokjes voor hem neer. Doe dat wel op een manier er geen katten bij kunnen. Zet het schaaltje bijvoorbeeld in een egelhuisje, daar staat het veilig.

Een veilig huisje voor de egel is best makkelijk te maken. In de video laat timmerman Sven van Brummen zien hoe je dat het beste kan doen. Let wel op dat je de toegangssleuf (tegen katten) goed vastmaakt aan het huisje.

BuitenGewoon Radio is iedere zondagochtend tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.