Vogels en Valentijnsdag: van eeuwige trouw tot orgieën

"Natuurlijk kennen vogels zoiets als Valentijnsdag", denkt natuurcoach Adriaan Sleeuwenhoek uit Ede: "Al houden vogels het niet bij één dag."

De tortelduif staat natuurlijk model voor het liefdevol knuffelen, de zwaan zou eeuwige trouw beloven en zelfs doodgaan van verdriet als de partner komt te overlijden. Iedere vogel gaat weer anders om met de liefde. Sommigen gaat daar behoorlijk ver in.

Adriaan heeft de eigenschappen van vogels opgeschreven en er een set kaarten van gemaakt. Op de kaarten staan gewoontes van vogels die je kan toeschrijven aan menselijke eigenschappen. De merel bijvoorbeeld is het toonbeeld van zelfvertrouwen doordat de vogel luidkeels en zonder enige genre zijn lied verkondigd.

Hoe die kaarten precies werken, legt Adriaan uit als hij samen met onze verslaggever Marc Loeven door het bos bij Ede loopt.

Foto Knobbelzwaan: Rick ter Horst

Vogels vertellen ons veel over ons zelf. Ze bezitten eigenschappen die wij mensen ook hebben. Dat zie je terug in hun liefdesspel. Waar de ene vogel het bij één partner houdt, zoekt een ander telkens een nieuwe scharrel op. Er zijn zelfs vogels zoals zwanenmannetjes, die het liefst met een ander mannetje het nest bouwen en delen. En de mannetjes van de wilde eend die we vaak in stadsparken tegenkomen gaan zó op in het liefdesspel dat ze met meerderen om een vrouwtje vechten. Dat loopt niet altijd goed af; het vrouwtje sterft soms van uitputting door het vele wegvluchten.

Maar meestal is het liefdesspel van vogels niet zo heftig. Neem nou de kauw. Dat is eigenlijk een hele lieve vogel.

Foto Tortelduiven: Arian Jacobs

Bij vogels is de hele lente één lange Valentijnsdag. Sommige soorten beginnen al rond nieuwjaarsdag met zingen en elkaar het hof te maken. Baltsen heet dat bij vogels. De fuut is daar bijvoorbeeld een meester in. Het lentegevoel bij vogels duurt tot ze gaan broeden. Dan moeten de jongen worden grootgebracht en is er even geen tijd voor liefdesspelletjes.

Wat veel mensen niet weten is dat de kauw een hele trouwe vogel is. Die grote zwarte vogels kunnen wel vijfentwintig jaar worden en blijven altijd bij elkaar. Volgens Adriaan Sleeuwenhoek kan je de paartjes in de lucht onderscheiden. "Zelfs als kauwen in een groep vliegen zie je mannetje en vrouwtje bij elkaar vliegen."

Foto Heggenmus: Adriaan Sleeuwenhoek

Nieuwsgierig geworden naar meer eigenschappen van vogels? De kaartenset van Adriaan is te bestellen via www.vogelwijsheid.nl