Gelderse Vallei / Arnhem en omstreken

Vliegt daar al een vlinder? Is dat niet wat vroeg?

De grote vos, echt een voorjaarsvlinder die profiteert van het warmere klimaat.
© Vlinderstichting
WAGENINGEN - Als de zon een beetje schijnt zie je ze ineens overal. De citroenvlinder, het koolwitje: het zijn de eerste vlinders die je ziet. Het lijkt wel of ze hebben zitten wachten op de lente. Waar komen die lentevlinders ineens zo snel vandaan? We gaan op stap met de vlinderstichting.
Normaal gesproken zie je vlinders al fladderen bij temperaturen boven de 13 graden. Maar nog belangrijker dan de temperatuur is de zon. Zo gauw die schijnt richten de voorjaarsvlinders hun vleugels naar de zon. Als een soort van parabool, aldus vlinderkenner Kars Veling van de Vlinderstichting in Wageningen. "Door te richten met de vleugels vangt de vlinder maximaal zon op. Binnen een minuut verhoogt de temperatuur van het lijfje tot een comfortabele 30 graden."
Wat is er mooier dan vlinders te zien fladderen en dwarrelen in de lentezon. Jammer genoeg is het vandaag geen zonnige dag. Het wordt dus best een opgave voor onze verslaggever en Kars Veling van de Vlinderstichting om vlinders te spotten. Maar wie niet probeert schiet altijd mis. Op stap dus! Bij het Arboretum in de Wageningse bossen...
Luister naar de zoektocht naar vroege vlinders:
Citroenvlinder. Foto: Vlinderstichting.

Aantal vlinders gehalveerd

Volgens cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) afgelopen woensdag naar buiten bracht, is het aantal vlinders de laatste dertig jaar met de helft afgenomen. Volgens Veling klopt dat met zijn waarnemingen. "Hoewel: de grote vos en het oranjetipje doen het juist heel goed. Die profiteren van de opwarming."
"Andere soorten, zoals de heivlinder, zien hun hele leefomgeving veranderen. Op de heide groeit door de vele stikstof nu veel gras. En in zomers met weinig regen drogen de heideplanten uit. Dan kan de heivlinder maar ook een soort als de kommavlinder niet overleven", gaat de vlinderkenner verder.
Een probleem voor veel vlinders is ook dat ze afhankelijk zijn van één bepaalde plant. Alleen die ene plant wordt gegeten door de rupsen. Als die plant door gebrek aan regen verdroogt, dan sterven de rupsen en komen er ook geen nieuwe vlinders.
Dagpauwoog. Foto: Vlinderstichting.

Brandnetels voor de rupsen

Om vlinders te helpen, is het dus van belang om niet alleen te zorgen voor voldoende bloemen met nectar, maar zeker zo belangrijk is het voedsel waar de rupsen afhankelijk van zijn.
"Begin met brandnetels", is het advies van Veling, "dan zorg je voor een huis en eten voor soorten zoals de dagpauwoog en Kleine Vos. Want een vlinderstruik is mooi als kroeg om vlinders lekker te laten snoepen. Maar de rupsen willen geen nectar, ze willen blaadjes. Dus rupsen hebben niets aan een vlinderstruik. Brandnetels is voor de rupsen van een aantal veel voorkomende vlindersoorten het perfecte voedsel."
Nog een tip van de vlinderkenner: "Zet desnoods brandnetels in bloempotten. En dan niet één of twee, maar een mooi hoekje. De rups is vaak het kritische stadium waar het meeste bij mis kan gaan tijdens de metamorfose naar de uiteindelijke vlinder."
Oranjetipje. Foto: Vlinderstichting.
Wil je weten welke vlinderrups welke plant lekker vindt? Ga dan hier naar de website van de Vlinderstichting in Wageningen.

BuitenGewoon Radio is iedere zondagochtend tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.